کد مطلب:1917 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

مشكل من اين است كه دوستان اندكي دارم و كمتر كسي است كه با من دوست شود يا با من بيرون بيايد و قدم بزند .

برادر گرامي ! از اين كه اعتماد كرديد و مشكل خود را با ما در ميان گذاشتيد، تشكر ميكنيم ، مشكل و نارحتي دروني شما را به خوبي درك ميكنيم ، چه اين كه احساس نياز ، به داشتن دوست همدم و همدل و هم سخن صميمي ، ندايي است برخواسته از اعماق وجود انسان و فريادي است از فطرت فرار از فرد گرايي او.

كدام حزني ، غم انگيزتر از اين است كه انسان احساس كند در دنياي پهناور ، يكه و تنها است و هيچ قلبي براي او نمي تپد ؟ شدت نياز به داشتن دوست است كه شما را وادار به نوشتن نامه نموده است .

دوستان لايق

پيش از بيان آيين دوست يابي و چه كنيم تا در قالب ديگران جاي گيريم و دوستان بيشتري بيابيم ، تذكر يك نكته را مفيد ميدانيم.

عليع ميفرمايد: بدانيد رياگر چه اندك باشد ، شرك به خدا است و (اما) دوستي و همنشيني با هوس گرايان ، باعث فراموشي خانهً ايمان است 1 چه تعابير زيبا ، رسا و هشدار دهندهاي !

اگر ريا و خود نمايي ، شرك و دوگانه پرستي است ، پيوند دوستي با افراد لا ابالي و هوس گرا ، از شرك و دوگانه پرستي بدتر است ، زيرا در شرك باز خدايي مطرح است ، اما همنشين و دوست آلوده به گناه و تابع هواي نفس ، آن قدر انسان را تحت تأثير قرار ميدهد ، گويا خانهً ايمان به كلي تعطيل ميگردد و ايمان به فراموشخانه سپرده ميشود .

چنين هشداري را بايد از اميرمؤمنان ع جدي گرفت تا مايهً افسوس و حسرت بي ثمر نگردد. قرآن از قول برخي افراد در قيامت نقل ميكند كه از شدت ناراحتي در حالي كه دستان خويش را به دندان ميگزند ، ميگويند: واي بر من ، اي كاش فلاني را دوست نميگرفتم. و با فلاني دوست نميشدم ! دوستي با او مرا به چنين سرنوشتي دچار ساخت.2

ممكن است برخي افراد خودشان را فريب دهند و خيال كنند ديگران يا محيط و اجتماع نميتوانند در آنان تأثير بگذارد و در اراده يا ايمان آنها خللي وارد كنند . اينگونه تخيلات مصداق روشن خودفريبي است. شما در درس يازهم بينش اسلامي سال اول دبيرستان از قول اميرالمؤمنينع خواندهايد : از دوستي با افراد فاسد بپرهيز، زيرا طبيعت و خلق و خوي شما به طور ناخود آگاه ناپاكي و زشتيها را از فرد فاسد ميدزدد ، در حالي كه تو از آن بي خبري.3

از شما تقاضا ميكنيم اين درس را يك بار ديگر با دقت كامل بخوانيد. اين دفعه چون به خاطر نمره و امتحان نيست ، از خواندن آن لذت روحي و معنوي خواهيد برد . اكثر مطالب آن از كلمات و روايات امامان معصوم ع گرفته شده است . پس در اين مورد به همين مقدار بسنده ميكنيم .

آيين دوست يابي

ديل كارنگي دانشمند ، نويسنده زبر دست آمريكايي ، كتابي سودمند در اين موضوع نوشته كه با نامآيين دوست يابي به زبان فارسي ترجمه شده است . تهيه و مطالعه اين كتاب را به شما توصيه ميكنيم. راه كاري كه امامان ع در مورد مشكل شما نشان دادهاند ، ريشه در اعمال جان و فطرت آدمي دارد و موفقيتآميزترين و ماندگارترين راه كاري است كه رعايت آنها قطعا مشكل شما را حل خواهد كرد و شما را به هدف خواهد رساند:

1 - خوش اخلاقي: خوش رويي ، چهره گشاده داشتن باعث كسب محبت و دوستي و نزديك شدن افراد به يكديگر ميگردد.

علي ? ميفرمايد : كسي كه خوش اخلاق باشد ، دوستان او زياد ميشوند و افراد زيادي به او نزديك ميگردند.4

امام باقر? ميفرمايد : خوش رويي وسيلهاي است براي به دست آوردن محبت ديگران و راهي است براي نزديك شدن به خدا،5 و بر عكس ترشرويي و چهره عبوس داشتن سبب نفرت مردم و دوري از خدا ميگردد .

2 - مدارا كردن با مردم: با مردم خوب كنار آمدن و با رفاقت و دوستي و محبت آميز با آنان برخورد كردن و روحيه عفو و اغماض داشتن.

آسايش دو گيتي تفسير اين دو حرف است

با دوستان مروت، با دشمنان مدارا



3 - تواضع و فروتني: تواضع و فروتني هم دوستان را زياد ميكند وهم عامل تداوم دوستي است . علي ? فرمود: ثمره التواضع ، المحبه ؛ 6 ميوه تواضع و فروتني ، محبت و دوستي است.

آدم مغرور ، خودخواه و متكبر ، هرگز نميتواند در قلب مردم جاي گيرد ، اگر چه ممكن است قدرتمند باشد و مردم از ترس او در حضورش تعظيم كنند ، اما پشت سرش حرفها ميزنند.

حضرت? در حديثي سه عامل ذكر شده براي دوست يابي را جمع كرده و فرمود: سه چيز است كه باعث جلب محبت و دوستي ميگردد: خوش اخلاقي ، خوشرفتاري و مدارا كردن با مردم و تواضع و فروتني.7

در بيان ديگري سه عاملي را كه زمينه ساز دوستي و محتبت ديگران ميگردد ، چنين معرفي ميكند: 8 سه چيز سبب دوستي و محبت است:

1 ? دين داري و پايبندي به دستورها و تعاليم ديني ،

2 سخاوت و بخشش داشتن .

از بيان حضرت مي توان دو نكته را فهميد:

1 . رعايت مقررات ديني و به اصطلاح متخلق شدن به اخلاق و تعاليم ديني باعث افزايش دوستان ميگردد.

2 . انسان متواضع و سخاوتمند اگر چه اعتقادات درستي نداشده باشد ، به خاطر تواضع و فروتني و سخاوت ، مردم او را دوست خواهند داشت .

به اين ترتيب با قرار گرفتن دو عامل ( دين داري و سخاوت و بخشش ) در كنار سه عامل ذكر شده ، پنج عامل و آيين دوست يابي از اميرالمؤمنين? به دست آورديم . پيامبر اكرم?? هديه فرستادن را كه نوعي بخشش و سخاوت است ، باعث دوستي و مودت معرفي كرده و فرموده : با هديه فرستادن ، دوستي و برادري را ميان خود هموار و محقق سازيد و كينه ها را بزداييد. 9

3 - انصاف : يكي از عواملي كه با عث افزايش دوستان مي گردد، انصاف است ، علي?

ميفرمايد : الانصاف يألف القلوب؛10 انصاف دلها را با هم مهربان و مألوف ميسازد و بي انصافي رشته الفت و دوستي را قطع ميكند . 11 داشتن روح راستي و صداقت ، رحم و مروت ، مساوات و مواسات ، از ويژگيهاي شخص با انصاف است . چنين انساني در قلب مردم جاي ميگيرد.

اميد است با رعايت اصول ذكر شده ، مشكل شما حل گردد.





1. فيض الاسلام ، نهجالبلاغه ، ج 20، ص 147

2 فرقان (25) آيه 28 .

3 ابن ابي الحديد ، شرح نهجالبلاغه ، 20 ، ص 147

4 تصنيف غرر الحكم ، ص 255 ، حديث شماره 5375.

5 مجله با معارف اسلامي آشنا شويم، شماره 47، ص 107 .

6 غرر الحكم ، حديث شماره 4613.

7 تصنيف غرر الحكم ، ص 255 ، حديث شماره 5372

8 تصنيف غرر الحكم ، ص 250 ، حديث شماره 5181.

9 مجله با معارف اسلامي آشنا شويم ، شماره 47 ، ص 112.

10 همان ، ص 110.

11 همان .